Dywidenda czy reinwestycja zysku? Analiza możliwości zaliczenia zysku spółki do kosztów uzyskania przychodu

Kilka dni temu dla większości spółek prowadzących działalność gospodarczą w Polsce zakończył się kolejny rok obrotowy. W wyniku tego spora część spółek prowadzących działalność odnotowała zysk, co w efekcie doprowadzi do konieczność podjęcia przez wspólników decyzji o jego przeznaczeniu. Zasadniczo wspólnicy mają możliwość podjęcia dwóch decyzji – wypłacić zysk w formie dywidendy, albo pozostawić zysk w spółce i dokonać jego reinwestycji, tak aby w kolejnych latach spółka mogła wypracować jeszcze lepsze wyniki finansowe. W przypadku gdy w poprzednich latach spółka osiągała gorsze wyniki finansowe i odnotowała straty, wygenerowany zysk może zostać również wykorzystany na pokrycie powstałych strat z lat poprzednich. Otrzymując dywidendę wspólnicy muszą co do zasady liczyć się z koniecznością zapłaty 19% podatku dochodowego. Poniższa analiza podatkowa prezentuje korzyści wynikające z reinwestycji zysku.

Pozostawienie wypracowanego zysku w spółce może przyczynić się do zmniejszenia płaconego przez nią podatku dochodowego, dlatego warto to rozważyć zamiast dywidendy.

Mało kto natomiast zdaje sobie sprawę, że pozostawienie wypracowanego zysku (tzw. reinwestycja zysku) może przyczynić się do zmniejszenia płaconego przez nią podatku dochodowego w kolejnych 3 latach obrotowych, tj. w roku, w którym podjęta została uchwała o jego pozostawieniu w spółce jak i w dwóch kolejnych latach obrotowych.

Od 1 stycznia 2019 r. w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych obowiązuje bowiem art. 15cb, pozwalający na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu zysku pozostawionego w spółce. Pozostawienie zysku w spółce może więc pozwolić spółce na uwzględnienie w rozliczeniu podatkowym dodatkowych 250.000,00 zł kosztów uzyskania przychodu rocznie, co finalnie przełoży się na niższą do zapłaty kwotę podatku dochodowego.

Celem wprowadzenia art. 15cb ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych było zachęcenie podatników do wewnętrznego finansowania rozwoju działalności, zamiast korzystania z zewnętrznych źródeł pozyskiwania kapitału, takich jak pożyczki czy kredyty. Rozwiązanie to nie dotyczy bowiem tylko i wyłącznie zatrzymania zysku wypracowanego przez spółkę, a także wniesienia dopłat przez wspólników.

Wartość kosztów uzyskania przychodu, które podatnik może dodatkowo uwzględnić ustalana jest jako iloczyn zysku pozostawionego w spółce oraz stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego, powiększonej o 1 punkt procentowy, która to wysokość ustalana jest na ostatni dzień roboczy każdego poprzedniego roku. Warto podkreślić, że z uwagi na wzrost stóp procentowych w ostatnim okresie, rozwiązanie to cieszy się coraz większym zainteresowaniem podatników, co odzwierciedla m.in. wzrost ilości złożonych wniosków o wydanie indywidualnych interpretacji podatkowych w odniesieniu tego przepisu.

Co należy zrobić aby móc skorzystać z tej preferencji i zakwalifikować reinwestycję zysku jako koszt uzyskania przychodu spółki?

Jak już wspomnieliśmy, Zgromadzenie Wspólników musi podjąć decyzję o pozostawieniu zysku w spółce, czyli przekazaniu go na kapitał zapasowy lub rezerwowy. Następnie, aby w pełni skorzystać z przedmiotowej preferencji, zysk ten musi pozostać w spółce przez trzy kolejne lata, licząc od końca roku w którym podjęta została uchwała.

Wspólnicy mogą także podjąć decyzję o częściowej wypłacie dywidendy oraz pozostawieniu części zysku w spółce – w takim przypadku skorzystanie z preferencji będzie możliwe co do tej części zysku, która pozostanie w spółce. Ważne jest, żeby uchwała Zgromadzenia Wspólników wyraźnie wskazywała, jaka kwota zysku zostaje przekazana na kapitał zapasowy lub rezerwowy, a jaka będzie wypłacona w formie dywidendy.

Oprócz wypłaty dywidendy na rzecz wspólników, kwota zatrzymanego zysku nie może zostać również przeznaczona na pokrycie straty. Wyłączenie to będzie miało zastosowanie przez taki sam okres jak wypłata zysku, tj. przez 3 kolejne lata podatkowe po roku, w którym podjęta została uchwała o zatrzymaniu zysku.

Zobaczmy na przykładzie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak reinwestycja zysku zmienia sytuację spółki w odniesieniu do wypłaty dywidendy.

Tytułem przykładu, Zgromadzenie Wspólników w marcu 2024 r. podejmuje uchwałę o pozostawieniu 2.500.000,00 zł zysku na kapitale zapasowym – celem tego działania jest finansowanie bieżącej działalności, która pozwoli na zwiększenie przychodów w kolejnych latach. Zysk ten musi pozostać w spółce do końca 2027 r. – po upływie tego terminu wspólnicy mogą dokonać jego wypłaty bez negatywnych konsekwencji dla spółki.

Na dzień 29 grudnia 2023 r. stopa referencyjna NBP wynosiła 5,75%, co po powiększeniu jej o 1 punkt procentowy daje wartość 6,75%. W rezultacie spółka, która pozostawiła zysk w kwocie 2.500 000,00 zł będzie mogła uwzględnić dodatkowe 168.750,00 zł kosztów podatkowych w 2024 r. Każdorazowo pozostawiony w spółce zysk może być wykorzystany do zwiększenia kosztów uzyskania przychodu przez 3 kolejne lata, tak więc przy założeniu że zysk pozostanie spółce do końca 2027 r., spółka ta będzie mogła wykorzystać kwotę 2.500 000,00 zł do zwiększenia kosztów uzyskania przychodu także w kolejnych dwóch latach podatkowych, tj. w 2025 i 2026.

Możliwość zaliczenia pozostawionego w spółce zysku do kosztów podatkowych podlega kumulacji w kolejnych latach, co oznacza, że jeśli w 2024 r. wspólnicy ponownie pozostawią zysk w spółce, to w 2025 r. będą mogli zaliczyć do hipotetycznych kosztów odsetek zysk wypracowany zarówno w 2023 jak i w 2024 r., z uwzględnieniem ograniczenia do górnego limitu 250.000,00 zł dodatkowych kosztów w skali roku.

A co jeśli w ciągu 3 kolejnych lat dywidenda stanie się konieczna lub sytuacja spółki będzie wymagać innego wykorzystania reinwestowanego zysku do pokrycia straty?

Trudno przewidzieć co wydarzy się za kilka miesięcy, a co dopiero za prawie 4 lata – ustawodawca przewidział jednak taką sytuację i przyjął przepisy, które nie będą dodatkowo karać podatników za niedotrzymanie warunków przewidzianych w ustawie. Spółka, która przed upływem przewidzianego okresu będzie musiała wypłacić dywidendę lub pokryć stratę z zysku pozostawionego w spółce, zobowiązana będzie jedynie do odwrócenia preferencji, czyli doliczenia do przychodów tej samej kwoty, która zaliczona była wcześniej do kosztów uzyskania przychodu.

Finalnie więc, podatnik nie poniesie negatywnych konsekwencji w postaci konieczności dokonywania korekty rozliczeń za poprzednie lata oraz zapłaty odsetek.

Wykluczona jest jednak restrukturyzacja spółki korzystającej z preferencji związanej z pozostawieniem zysku.

Istotnym ograniczeniem jest brak możliwości dokonania restrukturyzacji spółki przez okres 3 lat od zakończenia roku, w którym zatrzymany został zysk. Za restrukturyzację uznaje się połączenie z inną spółką, podział spółki oraz przekształcenie w spółką jawną będącą podmiotem transparentnym podatkowo.

Dokonanie jednej z tych czynności również będzie skutkować koniecznością powiększenia przychodów o kwotę zaliczoną uprzednio do kosztów podatkowych.

Jakie podmioty mogą rozważyć reinwestycję zysku zamiast wypłaty dywidendy?

Rozwiązanie to obejmuje wszystkie spółki będące podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych, a więc spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółki komandytowe, spółki komandytowo – akcyjne, czy też, w niektórych przypadkach także i spółki jawne.

W każdym przypadku, jeżeli przygotowujesz się do podjęcia uchwał Zgromadzenia Wspólników za 2023 rok w swojej spółce i rozważasz  pozostawienie zysku w spółce zamiast wypłaty dywidendy, a może w poprzednich latach nie dokonywałeś wypłaty zysku, tylko zatrzymałeś go w celu sfinansowania inwestycji i chciałbyś zweryfikować czy Twoja spółka może skorzystać z dodatkowych kosztów uzyskania przychodu? Zapraszamy do kontaktu – zweryfikujemy Twoje dotychczasowe działania i podpowiemy czy i w jaki sposób mógłbyś skorzystać z hipotetycznych kosztów, także w latach poprzednich.