Co przyniesie nowy rok szkolny?
Nowy rok szkolny rozpoczął się 2 września. Z tą okolicznością wiąże się nie tylko konieczność czynności organizacyjnych związanych z zakupem podręczników oraz niezbędnych szkolnych akcesoriów, ale również zmiany w prawie, które zaczną obowiązywać od 1 września, a które wpłyną na uprawnienia i obowiązki uczniów oraz nauczycieli.
Nowy rok szkolny i nowa regulacja – wcześniejsze emerytury dla nauczycieli
Istotną zmianą dla nauczycieli zdaje się nowela przywracająca im uprawnienie do przejścia na wcześniejszą emeryturę. Niniejsza regulacja ma zostać wprowadzona do ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela w art. 88a. Możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę przewidziano dla nauczycieli, którzy:
Przed 1 stycznia 1999 roku rozpoczęli faktyczne wykonywanie pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego;
Opłacają składki przez okres wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej przez 20 lat faktycznie wykonują pracę na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego co najmniej w połowie obowiązkowego wymiaru zajęć;
Nie mogą na podstawie innych przepisów przejść na emeryturę bez względu na wiek.
Dodane nowelizacją uprawnienie spotyka się jednak z krytyką, można w nim znaleźć kilka haczyków.
Kwestionowana jest opłacalność skorzystania przez nauczycieli z omawianego uprawnienia. Związek Nauczycielstwa Polskiego wskazuje, że osoba przechodzącą na wcześniejszą emeryturę musi liczyć się z negatywnymi konsekwencjami w postaci:
Możliwości niższej kwoty emerytury od świadczenia kompensacyjnego, nawet o 20%;
Możliwości niższej kwoty emerytury naliczonej w wieku powszechnym o kolejne 20%;
Braku dziedziczenia przez rodzinę po przedwcześnie zmarłym nauczycielu z uwagi na przeniesienie środków z OFE i subkonta na konto podstawowe w ZUS;
Utraty prawa do przeliczenia emerytury w wieku 65 lat z uwagi na przeniesienie środków z OFE i subkonta do ZUS
Problematyczną kwestią jest również utrata uprawnienia do urlopu dla poratowania zdrowia przez nauczyciela, który nabył uprawnienia emerytalne. Zgodnie z treścią przepisów karty nauczyciela urlop przysługuje jedynie do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc nabycia uprawnień emerytalnych – bez rozróżnienia na wcześniejszą emeryturę i emeryturę powszechną.
Jak wskazuje prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego, takie rozwiązanie może doprowadzić do usunięcia z rynku pracy około 14,5 tysiąca doświadczonych nauczycieli, co może odbić się na jakości kształcenia. Jednocześnie Związek podejmuje starania, aby doprowadzić do zmiany przepisów jeszcze przed ich wejściem w życie.
Nowy rok szkolny przynosi „szczuplejszą” podstawę programową
Kolejną zmianą, która wystąpi w nowym roku szkolnym, jest odchudzenie podstawy programowej. Dotyczy to nauczycieli i uczniów z klas IV-VIII szkoły podstawowej oraz wszystkich klas szkół ponadpodstawowych. Zakres treści został ograniczony o około 20%. Ma to dać nauczycielom oraz uczniom więcej czasu na spokojną i dogłębną realizację programów nauczania.
Uszczuplone zostały treści nauczania podstawowych przedmiotów takich jak język polski, język obcy nowożytny, czy matematyka. Zarówno w szkole podstawowej, jak również w szkołach ponadpodstawowych.
Wprowadzone zmiany to jednak dopiero początek. Właściwa reforma podstawy programowej planowana jest na 2026 rok i ma polegać na „uwspółcześnieniu” wspomnianej podstawy.
Obowiązek szkolny dla uczniów z Ukrainy
Ustawodawca zdecydował się na uregulowanie kwestii obowiązku szkolnego dzieci i uczniów z Ukrainy. Dzieci oraz uczniowie będą podlegać obowiązkowemu rocznemu przygotowaniu przedszkolnemu, obowiązkowi szkolnemu albo obowiązkowi nauki, które uregulowane zostały w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, w przedszkolach i szkołach w Polsce. Obowiązek szkolny będzie obowiązywał od dnia 1 września 2024 roku.
W zakresie dotyczącym dzieci oraz uczniów z Ukrainy, Ministerstwo Edukacji Narodowej planuje również zmianę rozporządzenia Ministra Edukacji zmieniającego rozporządzenie w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy. Na mocy tej nowelizacji możliwe będzie powiększenie klas, jeżeli uczęszczać do nich będą uczniowie z Ukrainy. Przewidziane jest również opcjonalne zatrudnienie asystenta międzykulturowego, który miałby wspierać uczniów z zagranicy, jak również współdziałać z ich rodzicami oraz ze szkołą. Bez zmian pozostają natomiast regulacje dotyczące egzaminu ósmoklasisty dla ukraińskich uczniów – egzamin z języka polskiego nadal nie będzie obowiązkowy, niemniej uczeń z Ukrainy może go zdawać, jeżeli zadeklaruje taką chęć.
Podsumowanie
We wpisie omówione zostały najistotniejsze z perspektywy nauczycieli oraz uczniów zmiany prawne, jakie nadchodzą wraz ze zbliżającym się rokiem szkolnym. W naszym wpisie nie omówiliśmy zmian dotyczących religii w szkołach i przedszkolach – w związku z czym odsyłamy Państwa do odrębnego wpisu poświęconego wspomnianej kwestii, który pojawi się już niebawem.
Końcowo, zespół DCLAW życzy wszystkim uczniom oraz osobom związanym z oświatą owocnego roku szkolnego, obfitującego w sukcesy i osiąganie wyznaczonych celów.
Comments